Της Αναστασίας Σιμιτσιάδη

Είναι ίσως μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις των τελευταίων ετών, που υπόσχεται να αλλάξει την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στην Αφρική. Ο λόγος για την πρόσφατη μελέτη μιας ομάδας Βρετανών επιστημόνων από το Βρετανικό Κέντρο Γεωλογικής Ερευνας, που αποδεικνύει πως στο υπέδαφος της άνυδρης ηπείρου βρίσκονται εγκλωβισμένες τεράστιες ποσότητες νερού, που ξεπερνούν σε όγκο μέχρι και 100 φορές τα υπάρχοντα επιφανειακά ύδατα της «μαύρης ηπείρου».

Οι ερευνητές που έχουν δημιουργήσει λεπτομερέστατους χάρτες με τις υπόγειες φυσικές δεξαμενές υποστηρίζουν πως μεγάλο ποσοστό από τα 300 εκατομμύρια Αφρικανών που σήμερα δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό θα μπορέσουν να βοηθηθούν σημαντικά. Αν και είναι ακόμα νωρίς για να ξεκινήσουν γεωτρήσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως θεωρούνται πάρα πολύ δύσκολες λόγω του μεγάλου βάθους όπου εντοπίζεται το νερό, η επιστημονική κοινότητα πιέζει, καθώς ο χρόνος κυλά εναντίον της αφρικανικής ηπείρου, που ήδη πλήττεται από την κλιματική αλλαγή.

Οι καλλιέργειες

Με τον πληθυσμό συνεχώς να αυξάνεται και τις κλιματικές συνθήκες να χειροτερεύουν, τα υδατικά αποθέματα έχουν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που σήμερα μόλις το 5% της καλλιεργήσιμης γης μπορεί να αρδευτεί. «Μέχρι τώρα κανείς δεν είχε φανταστεί πως στο υπέδαφος της Αφρικής υπήρχε η πιθανότητα να εντοπίσουμε νερό. Ελπίζω πως με τους χάρτες θα καταφέρουμε να ανοίξουμε τα μάτια πολλών», σχολιάζει η ερευνήτρια Ελεν Μπόνσορ.
«Οι μεγαλύτερες ποσότητες υδάτων υπάρχουν στη Βόρεια Αφρική και συγκεκριμένα στις ιζηματογενείς λεκάνες της Λιβύης, της Αλγερίας και του Τσαντ. Μόνο σ’ αυτές τις τρεις χώρες, η εκτιμώμενη χωρητικότητα των υπόγειων δεξαμενών φτάνει τα 600.000 κυβικά χιλιόμετρα», συμπληρώνει η ίδια.
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική ανακάλυψη. Η έρευνα μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους, που σήμερα δεν έχουν πρόσβαση στο νερό. Μπορεί να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την ξηρασία και φυσικά να λάβουν τα μέτρα τους απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης, Αντριου Μίτσελ.

Οι υπόγειες δεξαμενές νερού, ηλικίας τουλάχιστον 5.000 ετών, δημιουργήθηκαν -όπως εικάζουν οι επιστήμονες- με την πάροδο των ετών όταν, λόγω των κλιματικών συνθηκών, η Σαχάρα μετατράπηκε σε έρημο. Βασιζόμενοι σε υδρογεωλογικούς χάρτες αλλά και σε 283 μελέτες σχετικές με τους υπόγειους υδροφορείς της Αφρικής, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ορισμένες από τις χώρες που θεωρούνται σήμερα φτωχές ως προς τα υδατικά τους αποθέματα στην πραγματικότητα κρύβουν στα εδάφη τους έναν πολύτιμο θησαυρό, έτοιμο για εκμετάλλευση.

Οι γεωτρήσεις

«Για να ξεκινήσουν εκτεταμένες γεωτρήσεις πρέπει πρώτα να διερευνηθούν οι συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτές τις δεξαμενές. Μάλιστα, υπάρχει πάντα η πιθανότητα τόσο μεγάλα έργα να μη φέρουν κανένα αποτέλεσμα. Είναι προτιμότερο -τουλάχιστον σε αρχικό στάδιο- να ξεκινήσουν μικρής κλίμακας έργα που θα βοηθήσουν τη γεωργία και τις τοπικές κοινότητες», αναφέρει ο επικεφαλής της έρευνας δρ Αλαν ΜακΝτόναλντ.

«Η έρευνά μας δείχνει πως, αν όλα τα βήματα γίνουν προσεκτικά, υπάρχουν άφθονες ποσότητες υδάτων ικανές να καλύψουν τις ανάγκες για πόσιμο νερό και άρδευση. Εκτιμούμε πως ακόμη και στην περίπτωση που επαληθευτεί το χειρότερο από τα σενάρια για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με αυτά τα αποθέματα νερού στα χέρια της, η Αφρική θα μπορέσει να αντέξει», τονίζει η Μπόνσορ.